Verleiding

Tekst: Jakobus 1:9-18

Hier kun je de dienst terugkijken

Geliefde gemeente van Jezus Christus,

Wie afgelopen week het nieuws rondom TV-programma ‘The Voice’ heeft gevolgd,
Waarin een aantal nare schandalen aan het licht kwamen,
Die weet hoe waar het is wat Jakobus zegt:
Als de zon gaat branden en het gras door de hitte verdort,
valt de bloem af en is het gedaan met zijn schoonheid.

Jakobus bedoelt daarmee te zeggen:
Je kan zó tegen mensen opkijken!
Zo onder de indruk zijn van mensen die alles goed voor elkaar lijken te hebben.
Rijk, geliefd, bewonderd. Ze hebben alles!
Je moet jezelf daar niet mee vergelijken.
Je moet dat niet laten zijn waar jij naar streeft.
Want het is een zeepbel, die zomaar ineens uit elkaar kan spatten.

Waar heeft Jakobus het over, in dit gedeelte?
Het gaat over beproeving.
Over verleiding. In het Grieks is dat hetzelfde woord.

Rijkdom is de verleiding waar Jakobus het in eerste instantie over heeft.
Het lijkt fijn om rijk te zijn.
Om alles te hebben, alles te kunnen.
Iemand te zijn waar de mensen tegen opkijken.
Zo iemand waar jij misschien wel tegenop kijkt.

Maar maakt alleen rijkdom je echt gelukkig?
Het verlangen naar meer kan je leven gaan beheersen.
Of je bent bang om het kwijt te raken.

Ongetwijfeld heeft Jakobus ook andere dingen in gedachten.
Spullen, eten, seks, macht!
Allemaal dingen die in zichzelf goed zijn.
Waar je op een goede manier mee om kan gaan.
Maar waarmee je ook flink uit de bocht kan vliegen.
Kijk naar wat er is gebeurd bij The Voice.
Maar daar zijn ook genoeg andere voorbeelden van te bedenken.

Gelukkig ben je, als je staande blijft als je met verleiding te maken krijgt,
zegt Jakobus.
Staande blijven, dat is: dat je trouw blijft aan jezelf,
En dat je trouw blijft aan God.

Nou even een spannende vraag!
Wanneer was jouw laatste impulsaankoop?
Nog een spannende vraag:
Wanneer snoepte jij voor het laatst net wat meer dan goed voor je was?
Nog een spannende vraag:
Wanneer zat jij tijdens werktijd te appen, of op Facebook,
of iets anders te doen wat geen werk is?

Waarom vraag ik dit?
Als ik naar mezelf kijk, dan kan ik op alle drie antwoorden: afgelopen week :p

Ik wil er maar mee zeggen: niemand staat bóven verleiding.
Al is het natuurlijk de vraag, als het in de Bijbel over verleiding gaat,
of het over dit soort dingen gaat.
Ik denk dan eerder aan veel grotere dingen.
Dat je weet dat iets niet goed is,
en dat je het toch willens en wetens doet.
Zoals die schandalen, bij The Voice.

Als het in de Bijbel over verleiding gaat,
dan gaat het ook niet alleen over verkeerde keuzes maken.
Het gaat over dingen doen die je bij God vandaan houden.
Het kan ook gaan over dat je je af laat leiden van wat er écht toe doet, bijvoorbeeld.

In de Bijbel lees je over de duivel als degene die probeert ons te verleiden.
Denk aan het verhaal van Adam en Eva, in het paradijs,
die worden verleid door de slang.

De duivel is in dat verhaal de verleider,
Die probeert ons bij God vandaan te houden.

Adam en Eva mochten heel veel wel!
Ze mochten de vruchten van álle bomen eten.
Behalve van die éne boom, de boom van kennis van goed en kwaad.

En de slang probeert ze juist díe vruchten te laten eten.
Hij zegt tegen Eva: dan zal je net als God zijn!
Hij verleidt Eva, om niet naar God te luisteren.
Om zich van God los te scheuren, als het ware.

Dat is dus wat verleiding echt is.
Een chocolaatje haalt je nog niet bij God vandaan, gelukkig.
Daar mag je van genieten.
Verleiding is dus niet hetzelfde als écht genieten, van iets goeds, iets fijns.

Verleiding is wat je in de weg gaat staan om met God te leven.
Wat ingaat tegen wat God wil. Tegen wat God van ons vraagt.
Verleiding is een valse belofte.
Verleiding is wat je tégenhoudt om ergens écht van te genieten.
Als je ergens alleen maar meer en meer van nodig hebt. Dát is verleiding.
Als je iets wat goed is in zichzelf, gebruikt om een leegte op te vullen.
Terwijl het die leegte nooit helemaal op kán vullen.

Verleiding is wat je zó belangrijk kan maken,
dat het voor jou hét belangrijkste wordt.
Verleiding is wat schadelijk is, voor jezelf, of voor anderen.
Verleiding is letterlijk wat je bij God weg leidt.
Wegleidt bij wat goed is.

Maarten Luther verwoordde het eens zo:
Je kunt niet verhinderen dat de vogels over je hoofd heen vliegen,
Maar je hoeft niet toe te staan dat ze een nest in je haar bouwen.

De bandleider van The Voice,
wat zou er bij hem achter zitten dat hij zulke dingen heeft gedaan?
Dat hij misbruik maakte van zijn positie om vrouwen te betasten?
Ik vul het nu even in, ik kan het natuurlijk niet voor hem zeggen.
Maar misschien wel dingen als,
een cultuur om hem heen waarin dat gewoon werd gevonden.
Een gevoel van: het kan geen kwaad.
Niet nadenken.
Ik pak wat ik wil, omdat het kan, ondanks de gevolgen.
Misschien zelfs wel onzekerheid, dat hij zich ongelukkig heeft gevoeld.
En dat Hij dat heeft opgevuld met de verkeerde dingen.
Hij maakte de verkeerde keuzes.
En deed daarmee anderen pijn, en eigenlijk ook zichzelf.

En daarin is hij geen uitzondering.
Dat kunnen we allemaal doen, op onze eigen manier.
In het klein of in het groot.
Jakobus geeft een waarschuwing:
Het één kan leiden tot het ander.
Iets kleins kan úitgroeien tot iets groots.
Zelfs tot de dood.

En wat hij daarmee bedoelt,
is precies hetzelfde als wat Adam en Eva overkwam toen ze van de vrucht van de boom hadden gegeten:
Ze sloten zich af van God.
Ze deden de deur dicht naar God. Naar het leven.

Het is best een heel serieus onderwerp dus. Verleiding.

Jakobus vindt het belangrijk om te zeggen dat verleiding, beproeving,
niet bij God vandaan komt.
Alsof God ons uittest.
Waarom zegt hij dat?
Omdat het uitmaakt hoe je naar God kijkt.
God is niet kwaadaardig.
God probeert ons niet in de val te laten lopen.
Als het gaat om verleiding, dan is God juist degene die ons wil helpen.

Elke goede gave, elk volmaakt geschenk komt van boven,
van de Vader van de hemellichten;
bij Hem is nooit enige verandering of verduistering waar te nemen.

Al het góede komt bij God vandaan.
Alles waar je van mag genieten.
Hij is de God van lícht, niet van duisternis.

God komt naast ons staan.
Zelfs Jezus werd door de duivel verleid in de woestijn.
Je hebt honger? Dat is toch nergens voor nodig?
Je kan zo brood maken van deze steen!
Kom, spring eens van het dak, test eens uit wat God voor jou over heeft!
Kniel voor mij! Je hoeft niet te sterven aan het kruis, ik geef je alles!
Valse beloftes.
En Jezus weet dat. Hij houdt vast aan wat hij heeft geleerd over God.
Dat is hoe hij zich er tegen wapent.

Hoe resoneert dit onderwerp, verleiding, nou in je eigen leven?
Heb jij zélf wel eens met verleiding te maken?

Het is goed om ons er bewust van te zijn dát het er is.
Zonder het meteen heel erg groot te maken.

Leuke dingen hebben, en daarvan genieten, dat is goed.
Maar het kan zijn dat je zó bezig bent met mooie spullen verzamelen,
dat het je hele werkelijkheid wordt.
Waar leef je dan voor?

Geliefd willen zijn is goed.
Maar het kan zijn dat je zó bezig bent om populair te zijn,
Dat je jezelf, en je grenzen, uit het oog verliest.
Dat je dingen gaat doen die eigenlijk helemaal niet bij je passen,
om indruk te maken op anderen.

Soms wordt je onrecht aangedaan.
En het is goed om daar tegen in het verweer te komen,
Om voor jezelf op te komen.
Maar als boosheid, hoe terecht het ook is, iets wordt wat je gaat kóesteren,
Dan kan het je gaan beheersen.
Dat is ook verleiding.

Of dat je heel erg gaat focussen op wat er allemaal níet goed is.
Op waar anderen fouten maken.
Dat kan ook verleiding zijn.

Verleiding kan heel subtiel zijn.
Ga ik naar de kerk?
Vandaag maar even niet, ik heb niet zo’n zin.
Dat kan echt wel een keer.
Je gaat als het goed is níet naar de kerk omdat het verplicht is.

Maar als je elke keer denkt: ik heb niet zo’n zin,
Of als het er op den duur helemáál bij in schiet,
Dan onthoud je jezelf wel iets.
Dan onthoud je jezelf contact met God, en ook met andere mensen die geloven.
Dat is ook verleiding.

Én verleiding kan natuurlijk ook zo heftig zijn als bij dat voorbeeld van The Voice.
Dat je jezelf niet in de hand hebt.
Dat je jezelf, en anderen, pijn doet door de keuzes die je maakt.

Verleiding gaat niet altijd de keuzes die je maakt.
Het gaat veel eerder over de vraag: wat zet je vooraan in je leven?
Wat maak je het belangrijkste?
Waarop baséér je je keuzes?

Het kan goed zijn om daarover na te denken.
Waar speelt verleiding een rol in mijn eigen leven?
En hoe kan ik daar op een goede manier mee omgaan?

En dan is de vraag:
Moet je vooral zélf sterk zijn?
Moet je erboven staan?
En wat als dat lukt?
Ben jij dan beter dan een ander?
Of heb je gewoon geluk gehad?

Als het gaat over wat het belangrijkste is voor jou,
Dan mag je ook dit ertegenover zetten:
Waar ik me door wil laten leiden,
is niet door rijkdom, of spullen,
of populariteit, of me beter voelen dan een ander,
Of gelijk krijgen, of mijn behoeftes bevredigen:

Waar ik me door wil laten leiden,
is dat ik weet dat ik geliefd ben.
Ik weet dat ik een kind van God ben.
Ik weet hoe ontzettend veel God van mij houdt.
Ik weet dat Jezus zijn leven voor mij heeft gegeven.
Ik weet dat ik bij God het Leven kan vinden.
Dat het bij God goed is.
Dat het de moeite waard is om met Hem te leven.
Dat Hij mij geeft wat niets of niemand anders mij zou kúnnen geven.

Ik weet dat als ik val, God mij weer helpt op te staan.
Ik weet van zijn genade.
Dat wat er ook gebeurt, wat er ook gebeurd is,
Hij met liefde naar mij blijft kijken.
Dat vind ik mooi aan Jakobus:
dat hij niet alleen bij verleiding stil blijft staan:
Hij zet er iets positiefs tegenover.

Dat laatste vers van Jakobus,
dat is heel mooi om nog eens goed te lezen,
Goed tot je te laten doordringen, wat dáár nou in gezegd wordt:

God wilde ons, door de verkondiging van de waarheid, tot leven roepen,
zodat wij als het ware de eerste opbrengst van zijn schepping zijn.

De verkondiging van de waarheid,
Daarmee bedoelt Jakobus de liefde van Jezus Christus,
waar wij van gehoord hebben.
Die wij straks mogen vieren als we het avondmaal vieren.

Door die liefde wil God ons tot leven roepen.
Dat is niet alleen maar tegengif tegen het gif van alle dingen die je bij God vandaan willen trekken.
Dat is nog veel meer.
Wij hebben gehoord van de liefde van Jezus,
En dat mag in ons groeien.
Dat mag in ons leven zichtbaar worden.
Wij mogen anders zijn.
Wij mogen in alles, in elk klein en groot ding, Zijn liefde weerspiegelen.
Wij mogen zelf proberen te worden als Jezus.

En dat is wat God ín ons wil doen.
Stukje bij beetje.
Niet wat wij zélf hoeven te doen.
Maar wat Hij in ons wil laten groeien.

Zodat wij de eerste opbrengst van Zijn schepping zijn.
De eerste vruchten die de oogst geeft.

God wil van ons genieten!
Dat wij ons niet door allemaal dingen bij Hem weg laten trekken,
Maar dat zijn liefde in ons mag groeien.
Dat we die mogen weerspiegelen in ons leven.

En wat we daarvoor nodig hebben, wil Hij ons zelf geven.
In Jezus, die zijn leven voor ons gaf.
Amen.