Lees je Bijbel

Psalm 119:105: Uw Woord is een lamp voor mijn voet, een licht op mijn pad.

Geliefde gemeente van Jezus Christus,

Ik denk dat jullie allemaal wel een Bijbel thuis hebben liggen.
Misschien wel de Bijbel die je hebt gekregen toen je trouwde.
Een groot, zwart, dik boek, met een oude Bijbelvertaling, zoals de Statenvertaling.
Ik heb daar eentje van bij me.
Ik lees met jullie Johannes 3:16:
Want alzoo lief heeft God de wereld gehad,
dat Hij zijnen eeniggeborenen Zoon gegeven heeft,
opdat een iegelijk, die in hem gelooft, niet verderve,
maar het eeuwige leven hebbe.

Je hoort het wel:
de statenvertaling is een hele oude vertaling. Al uit de 17e eeuw. 1637!
Die Bijbel is geschreven in het Nederlands dat ze toen spraken.

Mijn eerste Bijbel was deze.
Die is ook al oud, maar niet zo oud als de statenvertaling :p
De NBG-vertaling, uit 1951.
Die had ik meegekregen toen ik van de basisschool af ging.
De meeste volwassenen zijn nog met die vertaling groot geworden.
Dus ook je vader en je moeder, en je opa en je oma.
Ik zal hetzelfde vers daarin eens voorlezen:

Want alzo lief heeft God de wereld gehad,
dat Hij zijn eniggeboren zoon gegeven heeft,
opdat een ieder, die in Hem gelooft,
niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe.

Dat is al een stuk beter te begrijpen, he?
Toch was deze vertaling soms nog best wel een beetje moeilijk.
Daarom hebben ze in 2004 een Nieuwe Bijbelvertaling uitgebracht,
in de taal van onze tijd.
Uit die vertaling lezen we meestal in de kerk.
Ik zal het vers ook eens voorlezen in die vertaling:
Want God had de wereld zo lief, dat Hij zijn enige Zoon heeft gegeven,
opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.
Van die vertaling komt eind dit jaar trouwens weer een nieuwe versie uit:
de NBV ’21.
Niet een héle andere vertaling, maar wel soms net wat anders dan deze.

We hebben het niet voor niets over een vertaling.
Want de Bijbel is niet geschreven in het Nederlands.
De Bijbel is geschreven in een paar hele oude talen,
die nu niet meer gesproken worden.
In het oud-Hebreeuws, en in het oud-Grieks.
Het eerste deel van de Bijbel is geschreven in het Hebreeuws.
“Geer leragli devarecha, we’oor lin’tivati.”
Uw woord is een lamp voor mijn voet, en een licht voor mijn pad.

En het tweede deel, het Nieuwe Testament, is geschreven in het Grieks.
In de tijd van Jezus was dat een beetje zoals het Engels:
Overal waar je kwam konden de mensen wel een beetje Grieks.
Dus door de Bijbel in het Grieks op te schrijven, werd hij voor heel veel mensen beschikbaar.

(Joh. 3: 16 in het Grieks)
Hoútos gar egapésen o Theos ton kosmon, hooste ton uion ton monogénè edóoken, ina pás o pistéuoon eis auton mè apolètai, all’ échei dzóèn aióonon.
Want zo lief had God de wereld, de kosmos,
dat hij zijn énige zoon heeft gegeven, zodat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat,
maar het eeuwige leven heeft.

Je hoort wel waarom je daar een vertaling voor nodig hebt, hè?
Anders zou je er weinig van maken.
Ik zou ook niet ver komen, hoor 😉
Toch moet je als dominee wel een beetje van die taal af weten.
Want soms zie je dingen in het origineel, die je in een vertaling niet ziet.
Zoals het woordje kosmos.
Er staat niet dat God de aarde zo lief had,
maar alles wat er is, de hele kosmos,
Alles en iedereen die Hij geschapen heeft.

Nou konden vroeger, in de middeleeuwen,
de meeste mensen niet lezen of schrijven.
En de Bijbel al helemaal niet.
Want die was niet in het Nederlands vertaald:
Je kon de Bijbel alleen maar in het Latijn lezen.
Ook al zo’n oude taal, die niet meer gesproken wordt.

Hij was dus niet voor iedereen te lezen.
Alleen priesters en monniken en bisschoppen, die konden dat.
Ook de kerkdiensten waren in het Latijn.
Stel je eens voor, dat ik nou mijn preek in het Latijn hield!
Daar kan je weinig van verstaan.
Daarom zie je in Katholieke kerken, als je daar eens binnenkomt,
Zoveel afbeeldingen en beelden en plaatjes.
Voor de mensen was dat een manier om toch de verhalen uit de Bijbel te kunnen begrijpen.

Gelukkig hebben wij wel goede vertalingen.
In Nederland hebben we nu zelfs de Bijbel in gewone taal.
Die brengt het héél dichtbij.
De Bijbel in gewone taal is zo geschreven dat iedereen het moet kunnen begrijpen.
Dat iedereen zelf de Bijbel kan lezen.
Ook al ben je misschien niet eens zo góed in lezen.

Maar waarom is dat nou zo belangrijk, om in de Bijbel te lezen?
Het is toch een hartstikke oud boek?
Waarom doen we dat elke keer, in de kerkdienst?
Doe je het misschien ook wel thuis?

Geen enkel ander boek ter wereld wordt zoveel gelezen als de Bijbel.
Er zijn wereldwijd bijna 4 miljard Bijbels verkocht.
Andere boeken komen daar niet eens bij in de buurt!

Misschien vind jij de Bijbel soms wel moeilijk te begrijpen.
Het is ook best lastig!
Áls je nog nooit in de Bijbel hebt gelezen bijvoorbeeld: waar moet je dan beginnen?
Een gewoon boek heeft een begin en een eind.
Je begint bij het begin, en leest door tot je hem uit hebt.
Met de Bijbel is dat toch een beetje anders.
De Bijbel heeft wel een begin, het verhaal van de Schepping.
Dat God de hemel en de aarde heeft gemaakt.

En de Bijbel heeft ook een éind: een droom, een visioen, over de toekomst,
Over hoe het zal zijn als Jezus terugkomt.

En daar tussenin staat het verhaal dat God door de geschiedenis heen met de mensen is gegaan.
Dat begint met het Oude Testament.
Het verhaal van de weg die God gaat met het volk Israël.
Die verhalen heb je misschien wel eens gehoord.
Hoe God Abraham uitkoos, en zijn nakomelingen, om zijn volk te zijn.
Hoe God door Mozes het volk Israël uit Egypte bevrijdde.
En hoe Hij dat volk naar het beloofde land leidde.

Het Oude Testament bestaat uit heel veel verschillende boeken,
die niet allemaal op de volgorde van oud naar nieuw staan.

Er zijn boeken met wetten en met regels die God aan de mensen gaf, om naar te leven.
Boeken met verhalen, over goede en slechte koningen bijvoorbeeld.
Er staan boeken in met liederen. Zoals de Psalmen.
En boeken met spreuken, en wijsheid.
En ook een groot deel van het Oude Testament bestaat uit boeken van profeten.
Die de mensen hielpen om dicht bij God te blijven leven.
En ze waarschuwden als ze dat niet deden.
Die ze bemoedigden, en ook een spiegel voorhielden.
Zeker als de mensen veel onrecht deden,
of als ze andere goden begonnen te eren in plaats van God.

Het Oude Testament is een verzameling verhalen,
van mensen die hun leven probeerden te gaan met God.
En die daar heel vaak ook niet in slaagden.
Maar God bleef ze steeds weer opzoeken.
Steeds weer een nieuwe kans geven.

In het Oude Testament staan ook heel veel verhalen die wij nu soms best wel moeilijk vinden om te begrijpen.
Dat komt doordat ze in een hele andere tijd geschreven zijn.

Soms staan er zelfs gruwelijke verhalen in.
Verhalen waar je maar weinig mee kunt.
Heel vaak zijn het ook verhalen van mensen die God voor hun eigen karretje probeerden te spannen.
Of die deden wat goed was in hun eigen ogen, en niet in die van God.
In die zin is de Bijbel heel realistisch.
Hij doet de werkelijkheid niet mooier voor dan hij is.

Maar er staan ook hele mooie verhalen in het Oude Testament.
Verhalen van vergeving.
En van mensen die in hele moeilijke situaties toch mochten ontdekken dat God bij ze was.
Dat God ze niet alleen liet.
In het Oude Testament is God een God die bevrijdt.
Een God die hoopt dat mensen gaan leven zoals Hij het bedoelt heeft.
Denk eens aan de 10 geboden!
Jezus zei later: die kun je samenvatten in twee geboden:
Heb God lief, met heel je hart, heel je ziel, al je kracht en al je verstand,
En houd net zoveel van de mensen om je heen als van jezelf.

En je ziet ook in het Oude Testament,
dat mensen dat heel moeilijk vinden, om daar naar te leven.
Maar dat God ook elke keer weer een nieuw begin met ze wil maken.
Soms moeten ze wel leven met de gevolgen van wat ze zelf veroorzaakt hebben.
Maar God laat ze niet los.

God laat ons niet los.
Daar gaat ook het Nieuwe Testament over.
Het tweede deel van de Bijbel.

Wij noemen ons christenen.
En dat is niet voor niets.
Want wij zijn vernoemd naar Jezus. Jezus Christus.
Hij is voor ons de belangrijkste figuur uit de Bijbel.
En over hem gaat het in het Nieuwe Testament.
De Bijbel wordt wel eens het Woord van God genoemd.
Omdat je door de Bijbel God beter kunt leren kennen.
Maar Christenen geloven dat als je God écht wilt leren kennen,
Dat de belangrijkste persoon om naar te kijken, Jezus is.

De Bijbel is het woord van God.
Maar Jezus zelf wordt ook wel het woord van God genoemd.

En dat komt doordat wij geloven dat God in Jezus iets heel bijzonders heeft gedaan:
In Jezus komt God zelf naar ons toe.
Wordt God zelf een mens.
Daarom wordt Jezus de Zoon van God genoemd.

Als Jezus volwassen is geworden,
begint hij rond te trekken, en de mensen te vertellen over God.
De mensen wisten natuurlijk al wel wie God was.
Maar Jezus praatte op een hele andere manier over Hem.
Alsof hij God zelf kende.
Alsof hij God begreep, beter dan wie dan ook.

De mensen hadden allemaal wetten en regels waar ze zich aan hielden.
Die hadden ze van God gekregen.
En Jezus vertelde ze hoe die wetten en regels echt bedoeld waren.
Jezus vertelde over God, maar niet als een God die ver weg is,
maar juist als een God die heel dicht bij is.
Hij vertelde over God, als over een Vader, die van zijn kinderen houdt.
Een God, die wil dat wij van elkaar houden.

Jezus zei: in mij is God dicht bij jullie gekomen.
Ik ben gekomen om alles weer goed te maken.
Om wat gebroken is, weer heel te maken.

Als je voor jezelf begint met lezen uit de Bijbel,
Dan kun je bij het begin beginnen.
Bij Genesis, en Exodus.
Alleen op een gegeven moment kom je dan bij moeilijke boeken.
En dan kan het gebeuren dat je ergens strandt.
Dat je denkt: het wil niet meer, ik stop maar.

Daarom kun je ook, in plaats van helemaal aan het begin,
Beginnen bij de boeken over het leven van Jezus.
Dat is een eind verderop in de Bijbel.
Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes.

Daar lees je ook over zijn dood, en opstanding.
Want de mensen wilden helemaal niet horen wat Jezus te zeggen had.
Ze wilden van hem af!

En daarom lieten ze Jezus oppakken.
En ze lieten hem aan een kruis slaan.
En ze lieten hem sterven…

En Jezus verzette zich niet.
Hij liet het gewoon gebeuren.
Hij vocht niet voor zijn leven.
Hij gaf zich gewoon over.

Omdat Hij wist dat God daar een plan mee had.
Want door Jezus wilde God juist een heel nieuw begin maken.
Jezus had het helemaal niet verdiend om te sterven.
En toch werd hij ter dood gebracht.
En toen dat gebeurde, nam Hij alles wat slecht is,
alles wat de mensen Hem aandeden,
alles wat de mensen God hadden aangedaan, en elkaar,
op zijn eigen schouders.
Ook al was hij onschuldig:
Jezus droeg de straf die de mensen hadden verdiend.

Omdat God de wereld zo lief had, gaf Hij zijn enige zoon.
Zodat iedereen die in Hem gelooft,
niet verloren hoeft te gaan, maar eeuwig leven krijgt.
Dat staat er in dat vers dat ik met jullie las, in al die verschillende vertalingen.
En dat is wat God doet, als Jezus sterft aan het kruis.
Hij maakt een heel nieuw begin met ons.
Een hele schone lei.
Hij neemt zelf alles wat kapot is, alles wat mensen kapot hebben gemaakt,
op zijn eigen schouders.
En Hij zegt: het is goed zo. Het is volbracht. Het is klaar.
Dat verhaal, dat vind je in de Bijbel.
Dat is de kern van wat christenen geloven.
Geen enkel ander geloof is zo mooi als het christelijk geloof, vind ik.
En dat meen ik echt.
Want wij geloven in een God die niet op afstand bleef staan,
Maar die zelf naar ons toe kwam.
En die zijn leven voor ons wilde geven.
Dat is zo’n bijzonder verhaal!

En ook wat daarna komt.
Want wij geloven ook dat Jezus op de derde dag opstond uit de dood.
Dat de dood hem niet vast kon houden.

En de leerlingen van Jezus krijgen de opdracht om daar overal over te vertellen.
En zij vormen de kerk.
Een groep mensen die samen in Jezus geloven.
Die, net als het volk Israël, met vallen en opstaan proberen om met God te leven.
Daarover gaat de rest van het Nieuwe Testament.
En daarom is dat zo mooi om te lezen.
Want ook al leefden die eerste christenen in een hele andere tijd dan wij,
Met hele andere uitdagingen:
Toch kan het voor ons heel inspirerend zijn om hun verhalen te lezen.
Te horen hij zij hebben ervaren dat God bij ze was.
Te horen hoe ze elkaar een hart onder de riem staken, ook als het moeilijk was.

Uw woord is een lamp voor mijn voet, en een licht op mijn pad.
Dat vers lazen we, uit Psalm 119.
De Bijbel is Gods Woord.
En Jezus is Gods Woord.
Het is echt de moeite waard om in de Bijbel te blijven lezen.
Daarom is het ook zo vaak vertaald.
Omdat iedereen het moet kunnen lezen.
Niet omdat het een oud, stoffig boek is.
Met saaie regels, en teksten die je niet begrijpt.
Maar omdat het een boek is over God.
God, die ook nu nog steeds dezelfde God is.
En die je door het lezen van de Bijbel,
van al die verhalen die God met mensen is gegaan,
Beter kunt leren kennen.
En de Bijbel kun je op heel veel manieren lezen.
Ik doe het zelf vaak voordat ik ga slapen.
Even een heel kort stukje. Niet te lang.
En dan nadenken: wat leer ik uit dit stukje over God?
Soms is dat makkelijk.
En soms moeilijk.
Soms houdt het me een spiegel voor.
En soms is het juist heel bemoedigend, word ik er helemaal blij van.
Of is het gewoon interessant.
En soms kan ik er ook niet zoveel mee.
Dat hoort er ook wel eens bij.
Maar op een ander moment kan het me juist heel erg aanspreken!

Ik weet dat andere mensen wel eens samen uit de Bijbel lezen bij het eten.
Misschien praat je er dan ook wel eens over met elkaar.
En de Bijbel gaat natuurlijk elke zondag open in de kerkdienst.
Dan lezen we een stukje uit de Bijbel.

Wat ik ook heel mooi vind, is om er met andere mensen over te praten.
Wat haal jij uit dit stukje uit de Bijbel?
Wat vind je er mooi aan?
En wat vind je er moeilijk aan?
Vaak is dat voor iedereen weer een beetje anders.
Maar dat is juist wat het zo boeiend maakt.
Want je hebt ook elkaar nodig om God beter te kunnen begrijpen.

Jezus zegt: waar twee of drie mensen in mijn naam bij elkaar zijn, daar ben ik in hun midden.
Alleen uit de Bijbel lezen en erover praten is goed.
Maar samen is nóg beter.

In de nieuwsbrief, die je in de mail hebt gehad,
heb ik ook een korte Bijbelstudie gezet.
Ik wil jullie uitdagen om die vandaag bij jou thuis eens te lezen.
En met elkaar over de vragen in gesprek te gaan.
Of als je alleen bent, kun je het misschien samen met een vriend of een vriendin doen. Of ze voor jezelf beantwoorden.

Voor de een is het makkelijker dan voor de ander om over zulke dingen te praten.
Maar het is altijd de moeite waard!
Je moet vooral niet bang zijn om het fout te doen.

De Bijbel is soms een moeilijk boek.
Maar laat dat je niet in de weg zitten om hem te lezen.
Want Uw woord is een lamp voor mijn voet,
En een licht op mijn pad.
Amen.