Ontmoetingen met Jezus – Een Romeinse hoofdman

Lukas 7:1-10

In de kerk zijn we vaak bezig met ons best doen om mensen welkom te heten.
Ons best doen om te zorgen dat mensen van buiten zich welkom voelen in onze kerk.
Pas had ik daar met een paar mensen een gesprek over.
Waarom doen we dat eigenlijk?
Waarom vinden we dat zo belangrijk?
Is het soms niet veel makkelijker om te zeggen:
We hebben het goed met de mensen die er zijn?
We gaan ons niet teveel aanpassen,
laat andere mensen zich maar aan ons aanpassen?

Een spannende vraag!
En toch zou mijn antwoord:
Als kerk zijn we er niet voor onszelf:
We zíjn er juist, dat is het bestaansrecht van de kerk,
Om wat we zelf hebben ontvangen,
Weer door te geven.
De liefde van God, die wij hebben ontvangen!
Die is nooit bedoeld om voor onszelf te houden!

We hebben iets te delen met mensen om ons heen.

De Bijbeltekst van vandaag heeft daar iets te maken.
Maar in deze tekst wordt het ook omgedraaid:
Deze tekst gaat niet alleen over wat wij te géven hebben aan mensen buiten de kerk,
Maar ook om wat wij mogen ontvángen van mensen van buiten.

De tekst van vandaag gaat over een ontmoeting die Jezus heeft met een Romeinse hoofdman, een centurion.

De tekst gaat over hoe iemand van buiten een zegen voor je kan zijn.
Over dat je voor mensen om je heen mag bidden.
En over dat je je door iemand van buiten mag laten verrassen.
Diegene kan zelfs een voorbeeld voor je zijn!

Een centurion!
Als ik dat woord lees, dan denk ik als eerste aan Asterix en Obelix!
Die las ik vroeger altijd.
En daar kwamen ze altijd in voor:
Asterix en Obelix leefden in een klein dorpje, omringd door vier Romeinse kampen.
En elk kamp werd geleid door een centurion!

Een centurion is een Romeinse legeraanvoerder.
Je kent misschien wel het franse woord voor honderd: ‘cent’.
Een centurion, dat was een kapitein over honderd soldaten.

Het Bijbelverhaal van vandaag speelt zich af in Kafarnaüm.
Een kleine plaats aan het meer van Galilea.
Op die plek is deze centurion de baas.
Hij moet de orde bewaren.

Dat was niet altijd makkelijk.
Want de Romeinen werden gezien als de bezetter!
Dat was al bijna een eeuw zo.
Moet je je eens voorstellen dat hier nooit de tweede wereldoorlog was afgelopen,
En dat de Duitsers nog steeds de baas waren!
Zó voelde het voor de mensen van Israël.

In elk gebied waar de Romeinen de baas waren, waren soldaten gestationeerd.
Hun taak was dat ze de bevolking in toom moesten houden.
Ze moesten zorgen dat de mensen rustig bleven,
En dat ze hun belasting betaalden.

Dat was ook de taak van deze centurion.
Hij was in de regio van Kafarnaüm gestationeerd, om daar de rust te bewaren.

Ik kan me voorstellen dat er aanvoerders waren die dat met de harde hand deden.
Vaak waren de Romeinen gehaat door de mensen.

Maar bij déze centurion is dat heel anders:
Hij wordt door de plaatselijke bevolking gezien als een bondgenoot.
Omdat hij zich inzet voor de bloei van de plek waar hij als aanvoerder is aangesteld.
Voor Kafarnaüm.
Hij is het volk góed gezind!

Vrede was voor hem niet dat er geen oorlog, geen strijd, geen opstand was.
Vrede was dat het goed ging met de mensen, over wie hij was aangesteld.

Als je macht hebt, dan doet dat vaak iets met je.
Je hebt daar genoeg voorbeelden van:
Je voelt je verheven boven degenen over wie je macht uitoefent.
Maar niet deze centurion.
Hij had heel makkelijk, zoals zo vaak is gebeurd in de geschiedenis,
op de plaatselijke Joodse bevolking neer kunnen kijken.
Maar in plaats daarvan zette hij zich in voor de gemeenschap in Kafarnaüm.

Voor de mensen was hij een bondgenoot.
Hij had zelfs zijn soldaten bevolen om mee te bouwen aan een nieuwe synagoge!
Als je nu in Israël op de plek komt waar Kafarnaüm heeft gelegen,
Dan vind je daar nog de restanten van die synagoge.

Want deze Romeinse hoofdman was niet alleen een goede bestuurder:
Hij was ook iemand die zich verdiepte in de gebruiken van de mensen over wie hij was aangesteld,
en in hun geloof, in hun God.

Hij was zelf niet Joods.
Als buitenstaander kón je ook niet zomaar Joods worden.
Dan moest je écht de Joodse identiteit aannemen.
Je moest je laten besnijden, en als een Jood gaan leven.
Dat gebeurde bijna nooit,
Voor een Romeinse kapitein was dat al helemaal uitgesloten.
Dat kon niet.

Toch was deze Romeinse hoofdman wel onder de indruk geraakt van het Joodse geloof.
Dat zó totaal anders was dan het geloof in de Romeinse goden.
Dat waren goden die eigenlijk niks met je leven te maken hadden.
Die heel ver boven je stonden.
Die je af en toe om een gunst kon vragen,
Als je ze een offer bracht.

De God van Israël was heel anders.
Een persoonlijke God.
Een God die de mensen liet weten dat Hij het belangrijk vond hoe ze leefden.
Heb je naaste lief.
Zorg voor armen, voor wezen en weduwen.

En deze hoofdman probeert daar naar te leven.
Hij is de plaatselijke bevolking goed gezind,
En hij wil ze helpen om hun geloof uit te oefenen.

Dat is het eerste wat we kunnen leren van deze Bijbeltekst:
Dat iemand van buiten, die anders in het leven staat,
wel een bondgenoot kan zijn!
Een zegen!

Soms kan je je bedreigd voelen door iemand die anders is dan jij.
Maar als christenen, als kerk, hoeven we ons niet terug te trekken op ons eigen, veilige eilandje,
Waar iedereen hetzelfde denkt als wij!
Zeker als het gaat om als wij kerk willen zijn voor de buurt!
Als wij ons in willen zetten voor de bloei van onze wijk, van Schenkel.
Dan kan het juist heel mooi zijn om met mensen van buiten samen te werken.

Misschien heb je zelf wel mensen waar je aan moet denken.
Buren, mensen om je heen.
Ik moet zelf bijvoorbeeld denken aan Kassem Taha, van de voedselbank.
Die zich daar met hart en ziel voor inzet!
Of aan Nitai Doelam, de buurtcoach, met wie we samen het wijkontbijt opzetten.
Die uit zichzelf naar ons toe kwam met de vraag of dat in onze kerk zou mogen.
Hen vind ik wel een beetje vergelijkbaar met de centurion uit dit verhaal.
Mensen van buiten, die voor ons tot zegen zijn!

Dat is het eerste wat we uit dit Bijbelverhaal mogen halen:
Mensen om ons heen, ook van buiten de kerk, kunnen bondgenoten zijn!

Het tweede wat we eruit mogen halen,
Is dat we voor die mensen mogen bidden!

Dit Bijbelverhaal begint met een paar dingen waar je heel snel overheen zou kunnen lezen,
Omdat ze voor ons niet meer zo bijzonder lijken,
Maar die wel heel bijzonder zijn, voor die tijd!

Wij leven in een samenleving waarin iedereen gelijk is.
Maar voor de mensen in die tijd was dit verhaal echt de omgekeerde wereld,
in heel veel opzichten:
Joodse leiders,
die naar Jezus toe gaan, wat voor hen al niet vanzelfsprekend was,
om te pleiten voor een Romeinse centurion, een Romeinse kapitein.

Zij komen naar Jezus toe,
en ze sporen hem aan om naar het huis van de centurion toe te komen.
Want zijn dienaar, zijn slaaf is heel ziek.

In dit korte stukje worden alle verhoudingen uit die tijd omgekeerd!
Joodse leiders, die bij Jezus komen om om hulp te vragen voor een Romeinse aanvoerder.
En die aanvoerder, die om hulp vraagt voor zijn slaaf.

En later in het verhaal lezen we wat de reden is dat die hoofdman niet zélf bij Jezus komt:
Hij gelooft dat hij het niet waard is.
Hij is de baas in de regio, maar hij gelooft dat hij het niet waard is om bij Jezus te komen, en om Jezus bij hém te laten komen.

Deze Romeinse hoofdman vindt zichzelf het niet waard dat Jezus bij hem komt,
Maar hij stuurt wel de Joodse leiders naar hem toe.
Zoals om ons heen mensen misschien zelf niet het gevoel hebben dat ze met hun problemen bij God mogen aankloppen,
Maar het wel een fijn idee kunnen vinden als wij voor ze bidden.

Deze Bijbeltekst zegt iets over de rol die wij mogen hebben,
als christenen, naar onze omgeving toe.
Als kerk mogen wij bidden voor mensen om ons heen.

Niet alleen voor mensen die naar de kerk gaan!
Die lid zijn van onze kerk.
Of van een andere kerk.
Maar júist voor mensen uit onze wijk, en onze omgeving, die zelf niet bidden.
Daar mogen wíj voor bidden.

Het doet me denken aan iemand die ik een tijd geleden sprak.
Die een spannende tijd had.
Een beetje zenuwachtig, en half gekscherend, zei hij tegen mij:
Pray for me, preach!
Maar er zat wel een serieuze ondertoon onder.
En ik zei: dat zal ik doen.
En dat heb ik ook gedaan.

Wie zijn de mensen om jou heen, die niet naar de kerk gaan, maar waar je wel voor zou willen bidden?
Hij vindt zichzelf het niet waard om voor te bidden.
Maar de Joodse leiders vinden dat wel!
Zij brengen hem bij Jezus onder de aandacht.

Het eerste wat deze tekst ons vertelt over mensen buiten de kerk, is dat ze tot zegen kunnen zijn!
Dat we met ze samen kunnen werken voor de bloei van onze wijk.
Het tweede, dat we voor ze mogen bidden.

En het derde: dat we ons door ze mogen laten verrassen!
Ik geloof dat het voor elke kerk heel erg waardevol is als er ook mensen van buiten naar de diensten komen, en deel gaan uitmaken van de kerk.
Want mensen van buiten kunnen je enorm verrassen!
En ontzettend goede vragen stellen!
En je anders tegen dingen aan laten kijken!
Zeker als het gaat over dingen die voor jou heel vanzelfsprekend lijken,
Maar waar je eigenlijk zelf ook niet meer weet waarom je het doet.

Bijvoorbeeld: de bemoediging en groet, aan het begin van de dienst.
Misschien hoor je die woorden al niet eens meer, omdat ze zó bekend voor je zijn.
Iemand van buiten kan je vragen:
Wat betekenen die woorden?
En waarom doen jullie dat?
En dan ga je denken: waarom dóen we dat eigenlijk?

Mensen van buiten kunnen je verrassen!

In deze Bijbeltekst gebeurt er nog méér dan dat!
In deze Bijbeltekst is de centurion, de buitenstaander,
juist een voorbeeld van geloof!
Zelfs Jezus is verbaasd om zijn geloof!

Heb je wel eens gehoord van de term ‘praktisch atheïsme’?
Praktisch atheïsme, dat is dat je wél in God gelooft,
Maar als puntje bij paaltje komt, vertrouw je vooral op jezelf.
Ik heb daar zelf ook echt wel eens last van!
Dat ik ergens om bid, iets waar ik mee zit, en al voordat ik ‘amen’ heb gezegd,
Ga ik nadenken over hoe ik het zelf op kan lossen.

Als wij bidden, wat geloven we dan?
Wat verwáchten we ervan?
Verwachten we dat het iets doet?

Durven we te geloven we dat God niet alleen naar ons luistert,
maar dat gebed ook echt iets kan doen?
Dat Gód iets kan doen?
Want dat is wel wat deze Romeinse hoofdman gelooft!
Hij mag dan een buitenstaander zijn,
Maar hij gelooft dat God de Heer is.
En hij gelooft dat God door Jezus heen werkt!
Dat Jezus zijn slaaf beter kan maken.
Dat Jezus maar een woord hoeft te spreken, en het gebeurt!

Die centurion was de baas in Kafarnaüm, en Kafarnaüm was niet groot,
Dus hij had van Jezus gehoord!
Hij had gehoord over de wonderen die Jezus deed.

Ik denk dat veel Joden in de tijd van Jezus eerst de kat uit de boom keken.
Wie is die Jezus?
Wat heeft hij te vertellen?
Klopt zijn verhaal, met wat we lezen in de Thora?
Ze zijn voorzichtig.

Maar deze Romeinse hoofdman heeft niet die ballast, die zij hebben!
Hij heeft niks te verliezen!
Hij kijkt naar Jezus met een hele frisse blik!
En anders dan Jezus’ eigen volksgenoten, en geloofsgenoten,
durft hij te zeggen dat God in Jezus aan het werk is.

Hij was onbevangen, liet zich niet afremmen door ‘hoe het hoort’.

Ondanks dat hij niet de juiste religieuze achtergrond had,
wist de centurion precies te benoemen waar het Joodse geloof om gaat:
dat er één God is, die de Heer is van hemel en aarde.
En hij durfde te geloven dat God door Jezus heen werkt.

En dat Jezus het zelfs niet nodig had om naar zijn huis te komen.
Hij is toch de Heer?

Als ik bid, dan bid ik heel voorzichtig:
God, misschien wilt U dit doen!
Wilt U bij diegene zijn, die het moeilijk heeft?

Als deze centurion bidt, dan zegt hij:
U hoeft het maar te zeggen en het gebeurt!

Dat is ook wel spannend.
Want niet alles waar je om bidt, gebeurt.
Misschien heb je zelf ook wel voor dingen gebeden,
En ben je daarin teleurgesteld.

Wat deze centurion niet zegt, is:
Alles wat ik vraag, zal gebeuren.
Maar hij zegt tegen Jezus:
U hoeft het maar te zeggen, en het gebeurt.
Hij legt het bij Jezus neer.

Maar wel in vertrouwen, dát Jezus zijn slaaf beter kan maken!
Zijn geloof is een heel eenvoudig geloof,
Dat als Jezus iets zegt, dat het ook zal gebeuren.

En dan staat er dat zelfs Jezus zich over zijn geloof verbaast!
Mooi is dat!
Dat staat maar op twee plekken, dat Jezus zich verbaast:
In de lezing van vorige week, als Jezus in Nazareth is,
Dan verbaast hij zich over het ongeloof van de mensen!

En hier verbaast Jezus zich juist om het geloof van deze centurion!

En hij zegt: zelfs in Israël heb ik niet zo’n groot geloof gevonden!
Dat is geen steek onder water naar de mensen uit Israël:
Daarmee zegt Jezus iets over het geloof, het vertrouwen, van deze Romeinse hoofdman.

We mogen ons door mensen van buiten laten verrassen!

We zijn in deze periode bezig met de Alphacursus.
En dan is het ook heel mooi om juist van mensen die op de rand van de kerk staan,
Of die helemaal niet naar de kerk gaan,
Te horen wat hun geloof voor ze betekent.
Want heel vaak hebben ze zelf al wel íets van God ervaren.
Voor mij is dat dan ook heel bemoedigend!

Ik heb dat vaak gemerkt: de Alphacursus is niet alleen maar zenden,
Het is ook heel veel ontvangen.
En luisteren naar wat mensen zelf ervaren van God,
En me verbazen over hun geloof.

Ik kan zo een paar verhalen vertellen, die mij heel erg bemoedigden.
Een vrouw die kanker had, en die wist dat mensen voor haar hadden gebeden.
En ze zei: ik heb het echt als een wonder van God ervaren dat ik hier nog zit.

Of van een vrouw die financieel helemaal aan de grond zat,
Maar die juist daardoor betrokken was geraakt bij een kerk,
En die zei: ik ben blij dat ik door die moeilijke tijd heen ben gegaan,
Anders had ik God nooit ontmoet!

Zo kan ik nog meer verhalen vertellen.

De Bijbeltekst die we hebben gelezen, over de centurion,
Die zet ons op het spoor van hoe mooi het kan zijn om mensen van buiten in je kerk welkom te heten.
Omdat je niet alleen maar iets te geven hebt,
Maar ook heel veel te ontvangen hebt,
Aan geloof, en aan liefde.

Dat is waar deze tekst over gaat!
We mogen ons samen met mensen van buiten de kerk,
inzetten voor onze wijk, voor onze omgeving!
We mogen bidden voor mensen buiten de kerk. Ze bij Jezus brengen.
En als we het gelúk hebben om mensen van buiten de kerk bij ons te verwelkomen,
Dan mogen we ons laten verrassen door hun geloof!
Amen.