Kerstnachtdienst: Koning van de vrede

Teksten: Jesaja 9:1, 3-6 en Lukas 2:6-14

Lieve mensen,

Afgelopen woensdag was het de kortste dag van het jaar.
Het werd laat licht en vroeg donker.
Ik vind dat altijd een prettig idee:
dat vanaf die kortste dag de dagen weer langer gaan worden.

En aan de andere kant:
juist de kortste dag van het jaar is ook de dag dat de winter begint.
Voor we écht gaan merken dat de dagen weer langer worden,
dat er weer blaadjes aan de bomen gaan komen,
daar gaan eerst nog een paar maanden overheen.
Januari, februari, maart.
Het is nog lang geen lente.

Maar: dat het de kortste dag was draagt wel een belofte in zich.
Je merkt er nu nog niet zoveel van,
maar het gáát weer lente worden. Het gáát weer langer licht worden!

Deze week, voor Kerst, was het ook op een andere manier donker.
De oorlog in Oekraïne, die was weer volop in het nieuws,
Zoals zo vaak in het afgelopen jaar.
President Zelensky van Oekraïne reisde naar Amerika, om steun te vragen.
Financiële steun, en wapensteun, om het land te beschermen tegen Russische raketten.
In dezelfde week bezocht president Poetin Wit-Rusland, om steun te vragen voor de oorlog,
En hield Poetin een dreigende toespraak:
we gaan ons doel halen! Koste wat kost.

Als ik dat hoor, dan denk ik:
Wat staat de Oekraïeners, en wat staat deze wereld, de komende tijd nog te wachten?
Zorgwekkend nieuws.

En dan lezen we vanavond het Kerstverhaal uit Lukas.
Een kind is geboren, met de naam Jezus:
God redt, betekent zijn naam.
Zoals je op de kortste dag weet dat het weer langer licht gaat worden,
zo draagt die naam, Jezus, ook een belofte in zich.
Ook al is daar op dat moment nog maar weinig van te merken.
Aan het kindje is in elk geval niks bijzonders te zien.
Het is een heel gewoon kindje, met hele gewone ouders,
die wordt geboren in hele gewone, eenvoudige omstandigheden.

En toch gebeurt er van alles als Jezus wordt geboren!
Zijn geboorte was al aangekondigd door een engel!
Maria, je zult zwanger worden, en een zoon krijgen.
Ook al ben je nu nog niet getrouwd met Jozef!
Jouw kind zal de zoon van de allerhoogste God genoemd worden.
Maria moet wel gedacht hebben:
wat zou dat voor kind zijn?
Wat zou die engel bedoelen met die woorden?

En als Jezus ís geboren,
Dan hebben herders die in de buurt zijn,
ook een bijzondere ontmoeting met een engel.
“Ik heb goed nieuws voor jullie!””, zegt de engel.
“Vandaag is jullie redder geboren: Christus, de Heer!”

En er verschijnt een grote groep engelen aan de herders, die God eer brengen:
Alle eer aan God in de hemel.
En vrede op aarde voor de mensen van wie God houdt.

Wat moet dat indrukwekkend zijn geweest voor de herders!
En wat een belofte is dat!
Vrede op aarde.
Die belofte draagt dit kind, Jezus, in zich.
Niet alleen vrede voor Israël, dat op dat moment is bezet door de Romeinen.
Niet alleen vrede voor Oekraïne, en Rusland.
Vrede op aarde.
Vrede voor alle mensen.
Die woorden die je leest in het Kerstverhaal,
die komen uit een eeuwenoude profetie van Jesaja,
Die hebben we gelezen.
Die gaat over een kind dat vrede brengt.

Het volk dat nu in het donker leeft,
zal een stralend licht zien.
Zegt Jesaja.

Jesaja was een profeet.
Híj schreef deze woorden ook op in een tijd van oorlog.
Zijn land, Juda, werd aangevallen door Assyrië.
Een enorme grootmacht. En Juda was maar een klein landje.
De koning van Assyrië was van plan om niks van Juda over te laten.

Zoals Rusland nu zegt over Oekraïne dat het geen bestaansrecht heeft,
Zo dacht de koning van Assyrië dat over Juda.
Hij wilde het van de kaart vegen.

De koning van Juda, koning Hizkia, klopt bij Jesaja aan om hulp.
En samen gaan ze op de knieën.
Samen gaan ze bidden.
God, red ons van deze vijand!
Die is te sterk voor ons.
Wij zijn maar zo’n klein land.
Bescherm ons!
Alleen redden we het niet!
Wij kunnen zelf niet zorgen voor vrede.

En in die tijd hoort Jesaja deze belofte van God.

Er zal een kind geboren worden, een koning opstaan,
Die een einde zal maken aan oorlog, en geweld.
Elke soldatenlaars, elke mantel waar bloed aan kleeft,
zal in het vuur worden geworpen.
Er zál geen oorlog meer zijn.
Het zal vrede zijn.
Jesaja weet maar al te goed wat oorlog is.
Hij ziet de vernieling, het verdriet, letterlijk om zich heen.
Zoals wij dat nu zien op het nieuws.
Hij verlángt naar vrede!
Hij is ziek van die oorlog, van de dreiging, van het geweld.

En hij krijgt hij van God de belofte:
Er zál vrede komen.
Er zál een kind geboren worden, dat vrede gaat brengen.

En dat kind krijgt allemaal bijzondere namen.
Wijze Bestuurder,
Sterke God,
Vader voor Altijd,
Koning van de Vrede.

Dat zijn bijzondere namen.
Dat kind gaat niet letterlijk zo heten.
De naam van het kind is niet wijze bestuurder, sterke God, Vader voor altijd, Koning van de Vrede.
Het zou gek zijn om iemand zo te noemen.
Dit zijn woorden die iets over het kind zeggen.

Als je een foto op Instagram zet, dan kan je daarin iemand taggen.
Misschien heb je dat wel eens gedaan.
Als je iemand tagt, dan zeg je: deze persoon staat op de foto!

Of als je een filmpje op YouTube plaatst, dan kan je daar ook tags bij plaatsen.
Als je naar dát woord zoekt, dan krijg je het filmpje te zien!

Zo werkt dat ook een beetje met deze namen.
Deze naam is een soort ‘tag’.
Het is niet hoe het kind zal heten:
het is waar het kind voor zal staan!

Met deze naam wil Jesaja zeggen:
Dit kind zal in alles wat hij doet verwijzen naar God!
Want God is een wijze bestuurder.
God is sterk.
God is een Vader voor altijd.
God is de Koning van de vrede.

En dit kind zal in alles wat hij zegt en doet aan God doen denken.
Dit kind zal koning worden.
En dit kind zal vrede brengen.
Namens God.

Als je dan in het Kerstverhaal de engelen hoort zingen,
dan hoor je daar dat verlangen van Jesaja in terug!
Vrede op aarde, voor alle mensen van wie God houdt!

Lukas, die het Kerstverhaal opschrijft,
Die gelooft dat Jezus het kind is waar Jesaja over sprak.
Dat Jezus de koning is.
De engelen zeggen tegen de herders:
Vandaag is jullie redder geboren: Christus, de Heer.
Zijn geboorte betekent vrede op aarde.

Ergens is het Kerstverhaal heel erg tegendraads.
Want hoe kan de geboorte van Jezus,
de geboorte van een kind nou vrede brengen?

Waarom komt God op díe manier ons leven binnen?
Als een klein kind,
dat in doeken gewikkeld in een voerbak voor dieren ligt?
Dat is zo kwetsbaar!

Waarom grijpt God niet op een andere manier in?
Waarom maakt God niet gewoon een einde aan oorlog?
Dat is wél waar je naar kunt verlangen, als je die beelden ziet op het nieuws.

Kerst is heel bijzonder, omdat Kerst laat zien dat God dingen heel anders doet, heel anders aanpakt dan wij zouden doen!

Met Kerst laat God zien dat zijn manier van vrede brengen totaal anders is dan wij zouden denken.
God zegt niet: tot hier, en niet verder!
Hij trekt geen rode lijn.
God stuurt geen wapens, geen leger.
Hij laat niet zijn spierballen rollen.

Dít is waar Kerst om draait:
Zo lief had God de wereld, dat Hij zijn enige zoon zond.

God kómt niet met geweld,
God komt naar ons toe, als een klein, kwetsbaar kind.

God dóet wel iets, alleen Hij doet het omgekeerde van wat wij verwachten!

God komt zelf naar ons toe, in Jezus.
Een klein kind is ontwapenend.
En Jezus’ geboorte is niet spectaculair.
Het is geen wereldnieuws, op dat moment.
Hij komt het leven binnen van hele gewone, kleine mensen.
Jozef en Maria.
Mensen zoals jij en ik.

En Jezus wordt wel een koning genoemd,
en dat ís hij ook!
Maar hij komt niet om te heersen,
maar om te dienen.
Niet om te haten,
Maar om lief te hebben.

Hij komt om zijn leven te geven.
Hij gaat geen vrede brengen door te vechten,
Maar door te sterven aan een kruis.

Misschien vind je dat wel wat zwak klinken.
Of denk je: daar win je geen oorlog mee.

In de Bijbel staat een verhaal over een standbeeld,
dat bestaat uit verschillende lagen.
Elke laag is weer een nieuw koninkrijken, een nieuw grootmacht, die opstaat.
Steeds is er weer een nieuwe laag, een nieuw koninkrijk,
dat wordt gebouwd op de fundamenten van de vorige.
De één nog sterker dan de ander.
Mensen strijden om macht.
Er blijft altijd oorlog, en geweld.

Maar in datzelfde verhaal raakt er, ergens hoog in een berg,
een kleine steen los.
En die kleine steen, dat is het koninkrijk van God.
Het koninkrijk van Gods vrede.
En dat gaat rollen,
En het stoot dat enorme, sterke standbeeld, van geweld en macht om.
En het wordt groter, en groter,
Tot het de hele wereld omvat.

Dát steentje is het Koninkrijk van God.
Dat werkt op een hele andere manier,
dan die grootmachten, met hun geweld.

Dát is de belofte die de geboorte van Jezus in zich draagt.

Zijn geboorte, die wij vieren met Kerst,
En zijn sterven en opstanding, die we vieren met Pasen,
Die lijken wel op de kortste dag!
Je weet dat het donker nog niet voorbij is.
Dat er nog donkere maanden aankomen.
Maar je weet ook dat het licht zál worden!
Dat is de hoop die wij hebben.

Het volk dat nu in het donker leeft,
zal een stralend licht zien.
Een helder licht zal schijnen
in het land waar het nu nog donker is.

Dat is wat Kerst is.
Niet een heel voorzichtig vlammetje, dat snel weer kan doven.
Maar een stralend licht, dat een belofte in zich draagt:
Vrede op aarde, voor alle mensen van wie God houdt.

Want Jezus is geboren.
De zoon van God.
De Koning van de vrede.
Amen.