‘Ik ben het’

Gisteravond keek ik naar ‘The Passion’, het stuk waarbij de EO het lijdensverhaal van Jezus naspeelt met moderne muziek. Indrukwekkend. Vooral de rol van Judas viel dit jaar op, erg goed gespeeld door Jeroen van Koningsbrugge. Je ziet de vertwijfeling. Hij weet niet meer wat juist is, wat hij moet doen. Hij is teleurgesteld in Jezus. Bang, dat Jezus alles kapot maakt waar ze in de afgelopen jaren zo hard aan hebben gewerkt.  Of misschien komt Jezus te dichtbij. Is Judas bang dat uitkomt dat hij uit de kas stal, of dat er misschien nog wel andere dingen boven water komen die de anderen niet mogen weten.

Judas besluit om Jezus te verraden. Zo’n besluit neem je niet zomaar. Judas weet het gewoon niet meer. Dat hoor je terug in het lied dat Jeroen van Koningsbrugge zingt, en ook daarna, als hij op het punt staat om Jezus uit te leveren. Judas leeft in een leugen. Hij wil het niet weten. “Laat mij in die waan”, zegt hij tegen Jezus.

Het is makkelijk om over Judas te oordelen. Hij raakte het spoor bijster. Hij vergat, of wilde niet weten, wie Jezus echt was. Hij koos ervoor om hem te verraden.

Van het moment dat Jezus door Judas wordt verraden, staan verschillende versies in de Bijbel. In ‘The Passion’ wordt de versie van Mattheüs, Markus en Lukas verteld. Judas gaat naar Jezus toe, en verraadt hem met een kus. Maar Johannes vertelt er nog iets anders bij:

Daar liep hij (Jezus) een olijfgaard in, met zijn leerlingen. Judas, zijn verrader, kende deze plek ook, want Jezus was er vaak met zijn leerlingen samengekomen. Judas ging ernaartoe, samen met een cohort soldaten, en dienaren van de hogepriesters en de farizeeën. Ze waren gewapend en droegen fakkels en lantaarns. Jezus wist precies wat er met hem zou gebeuren. Hij liep naar hen toe en vroeg: ‘Wie zoeken jullie?’ Ze antwoordden: ‘Jezus uit Nazaret.’ ‘Ik ben het’, zei Jezus, terwijl Judas, zijn verrader, erbij stond (Johannes 18:1-5).

Judas neemt de soldaten mee naar Jezus, en heeft beloofd om hem aan te wijzen. Maar Jezus is hem voor. Hij vraagt aan de soldaten: wie zoeken jullie? Ze antwoorden dat ze Jezus zoeken. En – voordat Judas hem kan verraden? – zegt Jezus: ik ben het. Ik ben degene die jullie zoeken. Je zou kunnen zeggen: ook hier neemt Jezus de daad van Judas op zichzelf. Hij geeft zichzelf aan. Hij verraadt zichzelf, voordat Judas hem kan verraden.

‘Ik ben het’, zei Jezus

Misschien lees ik dit erin. Judas had de soldaten al naar die plek toegeleid, omdat hij wist wie Jezus was. Maar ik geloof zeker dat Jezus tot het laatste moment van Judas bleef houden, zelfs toen Judas hem verraden had. Zelfs al zat Judas in dat zwarte gat waar hij niet meer uit kon komen. Jezus bleef zijn hand naar hem uitgestoken houden, tot het laatste moment…